त्याला जाऊनही आता तीस वर्षे झाली. तरीही संगीत रसिकांच्या, म्हणजे जे कुंपणांचा विचार न करता केवळ संगीताचा आस्वाद घेतात, त्यांच्‌ यासाठी एल्व्हिस प्रिस्ले या नावाची जादू अद्यापही कायम आहे. त्याचा तो जोष, बाज आणि गायकीचा ढंग अन्य कोणाला जमला नाही...अन्‌ कोणाला जमला तरी जनांना तो भावला नाही.एल्व्हिस आरोन प्रिस्ले हे नाव पहिल्यांदा ऐकले १९९२ साली. दूरदर्शनच्या सकाळी सातच्या बातम्यांमध्ये. (त्यावेळी सकाळी उठणे आणि बातम्या ऐकणे, अशा दोन्ही चांगल्या सवयी अंगात होत्या.) प्रिस्ले याच्यावर अमेरिकेच्या टपाल खात्याने विशेष तिकिट काढले होते. त्याची ती बातमी होती. त्या बातमीसोबत दूरदर्शनच्या तेव्हाच्या आणि काही प्रमाणात आताच्याही रिवाजानुसार एल्व्हिसच्या चित्रपटाच्या आणि काही कार्यक्रमांच्या ध्वनिचित्रफितीचे तुकडेही होते. त्यावेळी ती बातमी आणि ते तुकडे दोन्हीही स्मरणात राहिले.
त्यानंतर सुमारे पाच वर्षांनी विविध आंतरराष्ट्रीय रेडियो केंद्रे ऐकत असताना एल्व्हिस ही काय जादू आहे, याची थोडीशी कल्पना आली. त्याचदरम्यान "इनाडू' या तेलुगु वर्तमानपत्रात एल्व्हिसच्या ग्रेसलॅंड या स्मारकाजवळ होणाऱ्या कार्यक्रमाबद्दल वाचनात आले. त्यामुळे त्याच्‌ याबद्दल वाचन करून माहिती घेतली. केवळ ४२ व्या वर्षी हृदय विकाराच्या धक्‍क्‍याने गेलेला हा गायक...अमेरिकेच्या रॉक संगीताला त्याने वेगळ्या उंचीवर नेले. हे संगीत जगभर लोकप्रिय करण्याचे त्याचे एकहाती कर्तृत्व होते, असे म्हटले तरी चुकीचे होणार नाही.
त्याच वेळेस एल्व्हिसचे "जेलहाऊस रॉक' ऐकले...अरे, हे कुठेतरी ऐकल्यासारखे वाटते....हा विचार करत असतानाच "दिल' चित्रपटातील "खंबे जैसी खडी है,' हे गाणे आठवले. अच्छा, म्हणजे ते गाणे याच्‌ यावरून उचलले होय? आणखी शोध घेतला असता "हम किसी से कम नही' या चित्रपटातील "बचना ऐ हसीनो...' या गाण्याचा स्रोतही एल्व्‌ हिसच असल्याचे लक्षात आले. त्यादृष्टीने पाहिले असता, एल्व्हिसचे हिंदी चित्रपटसृष्टीवर मोठे उपकार आहेत.एल्व्हिसने काय केले? त्याने रॉक संगीताला मूळ प्रवाहात आणले. एल्‌ व्व्हिसच्या काळात "जाझ'आणि "ब्लू' हे कृष्णवंशीयांचे संगीतप्रकार म ानले जात. कृष्णवंशीय कलावंतांची या क्षेत्रातील नावे पाहिल्यानंतर तो समजही फारसा अनाठायी वाटत नाही. मात्र गोऱ्यांचे संगीत हे केवळ पाश्‍चात्य शास्त्रीय संगीतापुरते मर्यादित झाले होते. नाही म्हणायला, "कंट्री' प्रकारात त्यांचे वर्चस्व होते. मात्र अमेरिका आणि काही प्रमाणात पाश्‍चात्य जग वगळता इतरत्र "कंट्री'ला लोकप्रियता नव्हती अन्‌ आजही नाही. 'एमपी3' आणि "आयपॉड'ने आज संगीतविश्‍व लोकांच्या खिशापर्यंत आणले आहे. तरीही नॅशविलेचे नाव विचारल्यास किती जणांना माहित असेल? दरवर्षी तिथे जमणारा "कंट्री' कलावंतांचा मेळावा हा संगीतभोक्‍त्यांच्या दृष्टीने एक अवर्णनीय आनंदाचाच सोहळा.
तर सांगायचे म्हणजे एल्व्हिसमुळे रॉक संगीत जगाच्या व्यासपीठावर आले. त्यातून त्याच्या काळच्या "करंट' विषयांना हात घालून त्याने आणखी एक पाऊल टाकले. एल्व्हिसचा जोश जेवढा डोळ्यात भरणार, तेवढेच त्याचे "क्रूनिंग' कानाचे पारणे फेडणारा! महायुद्धोतर काळ, साठच्या दशकातील अमेरिकेतील भरकटलेली पिढी आणि त्यानंतर सत्त्‌ ारच्या दशकातील अस्वस्थ तरुणाई...या सर्वांना खरा आवाज दिला ए ल्व्हिसने. त्यानंतर सुमारे दशकभराने मायकल जॅक्‍सनने "बीट इट'चा मंत्र देऊन तरुणांना जागे केले...नाचते केले. मात्र त्यांना भानावर आणण्याचे काम एल्व्हिसचेच. त्याच्याच शब्दांत सांगायचे म्हणजे, ""काही लोक पायांचा ताल धरतात. काही बोटे नाचवितात. काही जण मागे पुढे झुलतात. मी त्यांना एकाच वेळी सगळे करायला लावतो.''एल्व्हिसला त्याचे चाहते "किंग' म्हणतात. एखाद्या राजासारखीच त्याची ऐट होती. एल्व्हिसच्या केसांची स्टाईल, झकपक कपड्यांची स्टाईल न ंतर अनेकांनी उचलली. पण "किंग'चा शाही बाज काही वेगळाच. त्याचे चाहते आजही त्याच्यासारखा वेश करून ग्रेसलॅंडला जमतात. यंदाही त्याच्या स्मारकाला जमलेली गर्दी पाहिली अन्‌ मनात विचार आला...
द किंग रॉक्‍स...ऍज ऑल्वेज
No comments:
Post a Comment